Ҳаагадаги Халқаро жиноят суди прокурори Карим Хон жинсий мансубият асосида одамлар таъқиб этилаётгани муносабати билан инсонийликка қарши жиноятлар содир қилганлик гумони билан Афғонистонда ҳукмронлик қилаётган “Толибон” радикал ҳаракати лидерларини ҳибсга олиш учун ордер бериш илтимоси билан судга мурожаат қилди.
Карим Хоннинг суд сайтида ёйинланган баёнотида айтилишича, прокурор суддан “Толибон” олий раҳбари Ҳайбатуллоҳ Охундзода ҳамда толиблар томонидан Олий суд раиси этиб тайинланган Абдул Ҳаким Ҳаққонийни ҳибсга олиш учун ордер беришни сўрамоқда. Уларга нисбатан аёл-қизларни, уларнинг тарафини олаётганларни ҳамда гендер ўзига хослик ва унинг ифодаси соҳасида толиблар истагига мувофиқ келмайдиган шахсларни таъқиб қилганлик бўйича айблов илгари сурилган.
Бу ерда гап Афғонистонда аёллар ҳуқуқларининг кўплаб марта бузилгани ҳамда қотиллик, қийноқ, қамаш ва жинсий зўравонлик дохил бунга алоқадор қатағонлар ҳақида кетмоқда.
Ҳибсга олиш-олмасликка оид қарор Халқаро жиноят суди томонидан қабул қилиниши лозим.
Афғонистонда 2021 йили ҳокимият тепасига қайтган “Толибон” ҳаракати шариат талабларини бажараётганини иддао қилиб, аёллар ҳақ-ҳуқуқларни кескин чеклаб қўйган.
Афғонистон Рим статути иштирокчиси бўлиб ҳисобланади, яъни у ХЖС юрисдикциясига бўйсуниши керак. Бироқ Халқаро суд ишида толиблар томонидан қулатилган ва ҳозирда амалда бўлмаган аввалги ҳукумат иштирок этган. Толиблар Карим Хон баёноти юзасидан ҳали изоҳ берганларича йўқ.
Халқаро жиноят суди прокурор таклифига кўра аввалроқ бошқа давлат раҳбарлари, жумладан Россия президенти Владимир Путин ва Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳуни ҳибсга олишга ҳам ордер берган. Суд ишида дунёдаги мамлакатларнинг аксарияти иштирок этади, бироқ анчагина мамлакат унинг юрисдикциясини тан олмай, суд ишини танқид қилиб келади. Бу танқидчи давлатлар орасида Қўшма Штатлар, Россия, Хитой, Исроил кабилар бор.